Opvang asielzoekers

De gemeente Stede Broec gaat vluchtelingen opvangen: mannen, vrouwen, kinderen en gezinnen die uit hun eigen land gevlucht zijn voor oorlog, onderdrukking of om een andere reden niet in hun land kunnen blijven. Deze mensen hebben onderdak nodig.

In februari 2024 is de Spreidingswet ingegaan. Deze wet moet helpen bij een eerlijke verdeling van de opvang van vluchtelingen in Nederland. Elke gemeente moet vanuit deze wet asielzoekers opvangen. Voor de gemeente Stede Broec gaat het om 123 mensen.

Mogelijke opvanglocatie

Een opvanglocatie moet voldoen aan eisen op het gebied van beschikbaarheid, betaalbaarheid en veiligheid op en rond het terrein. Ook moet het goed bereikbaar zijn en wordt rekening gehouden met beschikbare voorzieningen als water, gas, elektriciteit en riolering. Vanwege deze eisen zijn er in Stede Broec weinig locaties die geschikt zijn. De enige locatie die voldoet aan de eisen is het voormalige honkbalveld aan de Veilingweg in Bovenkarspel. Samen met het COA werken we de plannen voor de opvanglocatie verder uit.

Flexwoningen

Ook onder onze eigen inwoners is er behoefte aan woningen. Daarom kijken we of het mogelijk is om flexwoningen te plaatsen op de in 2015 vrijgekomen voetbalvelden bij voetbalvereniging K.G.B. aan de Veilingweg. Deze tijdelijke woningen zijn onder andere bedoeld voor inwoners van de gemeente Stede Broec die met spoed op zoek zijn naar een woning.

Inloopbijeenkomst op 23 mei

Op donderdag 23 mei was er een inloopbijeenkomst in het gemeentehuis van Stede Broec. Ongeveer honderd inwoners lieten zich onder andere informeren door het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) dat vertelde over hoe vluchtelingen worden opgevangen en begeleid. Medewerkers van de gemeente vertelden over veiligheid en leefbaarheid, (arbeids-)participatie en vrijwilligerswerk. en over de flexwoningen voor andere doelgroepen.

Planning en proces: hoe verder?

Bij de verdere uitwerking van de opvanglocatie in onze gemeente zijn we in gesprek met verschillende belanghebbenden zoals de gemeenteraad, bewoners en bedrijven in de directe omgeving van de Veilingweg en de inwoners van de gemeente. Na de inloopbijeenkomst op 23 mei verzamelen we alle reacties van inwoners en andere belanghebbenden. We nemen deze mee in de verdere ontwikkeling om zo goed mogelijk invulling te geven aan de locatie. Definitieve besluitvorming volgt na het doorlopen van de noodzakelijke procedures, waaronder het vergunningentraject. Zoals het er nu uitziet, is er uiterlijk in de zomer van 2025 een opvangcentrum in de gemeente Stede Broec. 

Regionale samenwerking

De gemeenten in de regio Westfriesland werken met elkaar samen. Eerst pakt iedere gemeente de zoektocht naar mogelijke locaties zelf op. Deze locaties komen vervolgens in een regionaal plan dat rond de zomervakantie van 2024 op hoofdlijnen klaar is en dan bij de provincie wordt ingediend. Vervolgens maakt de provincie van alle regionale plannen één provinciaal opvangplan en dient dit in bij het ministerie van Justitie en Veiligheid. De bewindspersoon voor asielopvang beoordeelt de twaalf provinciale plannen voor 1 januari 2025 en provincies krijgen vervolgens nog zes maanden – tot half 2025 – de tijd om die te realiseren.

Vragen en contact

Hieronder vindt u een overzicht met vragen en antwoorden. Dit overzicht vullen we continu aan met nieuwe vragen en antwoorden. Heeft u een vraag die er niet tussen staat, dan kunt u deze stellen via e-mail.

Vragen en antwoorden

Bewoners

Vanuit het Rijk hebben we een wettelijke opgave vluchtelingen op te vangen. In de Spreidingswet staat deze plicht vermeld. De Spreidingswet moet helpen bij een eerlijke verdeling van de opvang van vluchtelingen in Nederland. Elke gemeente moet vanuit deze wet asielzoekers opvangen. Omdat het nieuwe Kabinet het voornemen heeft om de Spreidingswet weer in te trekken is wel besloten nu geen onomkeerbare stappen te zetten, totdat er meer duidelijkheid komt over de toekomst van de Spreidingswet.

In de opvanglocatie komen vluchtelingen uit verschillende landen. Mannen, vrouwen, kinderen en gezinnen die uit hun eigen land gevlucht zijn voor oorlog, onderdrukking of om een andere reden niet in hun land kunnen blijven.

Ja, het kan dat er ook alleengaande mannen worden opgevangen, net zoals alleengaande vrouwen en kinderen onder de 18 jaar. De gemeente bepaalt niet welke vluchtelingen worden opgevangen in Stede Broec. Wel vinden wij het erg belangrijk dat er voldoende begeleiding is voor alle groepen vluchtelingen zodat het leefbaar is in de opvanglocatie maar zeker ook in onze gemeente.

De gemeente bepaalt niet welke vluchtelingen worden opgevangen.

Er komen minimaal 123 mensen in het asielzoekerscentrum. Dat is het aantal dat de gemeente Stede Broec vanuit de Spreidingswet moet opvangen.

De opvanglocatie blijft minimaal 5 jaar.

De groep blijft niet hetzelfde. Er vertrekken mensen uit de opvanglocatie bijvoorbeeld omdat ze een verblijfsvergunning hebben gekregen en doorstromen als statushouder en een woning hebben gekregen. Er zijn ook mensen die vertrekken naar het land van herkomst of elders, als hun asielaanvraag is afgekeurd. Op de vrijgekomen plekken komen nieuwe asielzoekers.

Locatie

Een opvanglocatie met 123 plekken is relatief klein. Een nog kleinere locatie zou erg duur worden vanwege de minimale kosten die het COA moet maken. Denk aan beveiliging, zorg en het personeel dat 24/7 nodig is op een locatie.

Ja. Maar een opvanglocatie moet voldoen aan eisen op het gebied van beschikbaarheid, betaalbaarheid en veiligheid op en rond het terrein. Ook moet het goed bereikbaar zijn en wordt rekening gehouden met beschikbare voorzieningen als water, gas, elektriciteit en riolering. Vanwege deze eisen zijn er in Stede Broec geen andere locaties die geschikt zijn. De enige locatie die voldoet aan de eisen is het voormalige honkbalveld aan de Veilingweg in Bovenkarspel.

Nee. Zodra vluchtelingen erkend worden en ‘statushouder’ worden genoemd, is meer mogelijk. Maar voor asielzoekers is het COA wettelijk verantwoordelijk, waardoor opvang niet buiten hun zicht kan plaatsvinden.

Veiligheid en leefbaarheid

Natuurlijk kennen wij allemaal de beelden van Ter Apel en Budel, die af en toe in het nieuws komen. Dit zijn aanmeld-locaties en dat is iets heel anders dan een opvanglocatie.

De ervaring vanuit de rest van het land is dat de overlast van bewoners in een opvanglocatie niet meer of minder is dan overlast die wordt veroorzaakt door eigen inwoners. Van andere gemeenten in Westfriesland en de rest van Nederland weten we dat er niet meer diefstal of meer onveiligheid op straat is.

Vanzelfsprekend houden we de situatie in de gaten. Mocht blijken dat het niet goed gaat, dan nemen we gepaste maatregelen. Daarnaast is het belangrijk dat mensen zich niet gaan vervelen en hun tijd zinvol kunnen invullen.  

Wij vinden het belangrijk dat er goede begeleiding is voor iedereen in het opvangcentrum. Denk dan aan ondersteuning vanuit het COA voor zinvolle dagbesteding zoals boodschappen, koken, betrekken bij de organisatie op de opvanglocatie, scholing (taal) en werk. Op deze manier willen we verveling voorkomen.

Ja, dat kan. Zoals gezegd is de ervaring in heel veel gemeenten dat de situatie rond een asielzoekerscentrum niet onveiliger wordt.

Overlast willen we voorkomen. Dat bereik je door mensen te betrekken bij wat er kan en duidelijke grenzen te stellen wat niet mogelijk is. Samen met de voetbalvereniging en het COA maken we duidelijk wat de mogelijkheden zijn en wat er niet kan. Wie weet zijn er voetballers tussen de vluchtelingen en kan de voetbalvereniging een rol van betekenis spelen.

Het is nog niet bekend of er, en zo ja, wat voor afscheiding er komt. Hoewel de onderdelen van elkaar gescheiden zijn, zijn asielzoekers geen gevangenen. Zij mogen zich verplaatsen en zijn hierin net zo vrij als ieder ander in Nederland. Overlast is een andere zaak. Bij overlast schakelen we het COA in.

Uit de recente ervaring van onder andere de gemeente Medemblik en Enkhuizen zijn er bij ons geen situaties bekend van onveiligheid op straat of (schoolgaande) fietsers die belaagd worden. Bovendien is er beveiliging op de locatie en investeren we in zinvolle dagbesteding waarmee we verveling voorkomen.

Er zullen mensen in onze gemeente verblijven met soms een andere kledingstijl, die talen spreken die wij niet kennen. Er fietsen en lopen kinderen en volwassenen die u niet kent. Deze mensen gebruiken ook de leefruimte en doen ook boodschappen in het winkelcentrum. Asielzoekers die langer dan een half jaar hier verblijven mogen werken, anderen doen vrijwilligerswerk. En de kinderen van vluchtelingen gaan naar de lagere of middelbare school.

De bewoners van het asielzoekerscentrum maken gebruik van de medische voorzieningen van het COA, spoed of noodgevallen uitgezonderd.

Integratie: werken en onderwijs

Als de bewoners in het asielzoekerscentrum komen, kunt u zich voor vrijwilligerswerk aanmelden bij Vrijwilligerspunt Westfriesland kerken en het COA.

Na een half jaar in Nederland mogen asielzoekers werken. Wij zetten ons samen met het COA in om de vluchtelingen die willen en kunnen werken daarin te begeleiden en te stimuleren.

Asielzoekers die inkomsten en/of eigen vermogen hebben, moeten een eigen bijdrage in de opvangkosten betalen. Zij mogen nog wel steeds gebruikmaken van de opvanglocatie van het COA.

Alle kinderen in Nederland hebben recht op onderwijs. Dus ook kinderen van asielzoekers. Deze kinderen gaan zo snel mogelijk naar school. In ieder geval binnen 3 maanden nadat ze in Nederland zijn aangekomen. De opvanglocatie, de gemeente en scholen gaan zo snel mogelijk met elkaar in gesprek. Samen zorgen zij ervoor dat kinderen die op de opvanglocatie verblijven naar school kunnen. De kinderen komen eerst in een internationale schakelklas en gaan daarna naar de reguliere basisschool of het voortgezet onderwijs als ze ouder dan 12 jaar zijn.

Planning en proces

Elke gemeente in Nederland is verplicht om asielzoekers op te vangen. Dat staat in de Spreidingswet. Daartegen kunt u geen bezwaar maken .

Bent u het niet eens met de locatie van het opvangcentrum, dan kunt u daar wel bezwaar tegen maken en beroep indienen. Het COA vraagt bij de gemeente een omgevingsvergunning aan om op een bepaalde locatie een opvangcentrum te bouwen. De gemeente handelt deze aanvraag af. U kunt tijdens het proces van de vergunningaanvraag bezwaar indienen en in een later stadium beroep aantekenen.

Het Rijk betaalt de opvang van asielzoekers en niet de gemeente. De gemeentelijke belastingen worden door deze kosten niet hoger.

Vanaf 2025, op z’n laatst voor de zomer van 2025, moeten gemeenten vluchtelingen in de gemeente opvangen. Dan zal het opvangcentrum gereed moeten zijn. Dit is zo afgesproken in de landelijke Spreidingswet. Veel zal echter afhangen van de besluiten die een nieuw kabinet gaat nemen over het mogelijk intrekken van deze Spreidingswet.

Spreidingswet

Het intrekken of wijzigen van een wet, is een lang proces. Zolang de Spreidingswet van kracht is, moeten gemeenten de regels van deze wet volgen. Naar aanleiding van reacties en vragen van inwoners en de behandeling in de gemeenteraad is wel besloten nog geen onomkeerbare oftewel definitieve stappen te zetten, totdat er meer duidelijkheid is vanuit het Rijk over de toekomst van de Spreidingswet.

Het intrekken of wijzigen van een wet is een lang proces. Eerst moet het kabinet een voorstel doen, waarover de Raad van State inhoudelijk advies geeft. Daarna wordt het voorstel behandeld in de Tweede Kamer, die vervolgens in meerderheid voor de plannen moet stemmen. Bij een meerderheid gaat de wet naar de Eerste Kamer, waar ook eerst een inhoudelijke behandeling is voordat erover wordt gestemd.

Informatievoorziening

Tijdens de inloopavond zijn veel vragen gesteld en suggesties gedaan. Aan de hand van deze inbreng is onder andere de inhoud van deze pagina aangepast. De inbreng is teruggekoppeld en besproken binnen de gemeente. Er wordt nu bijvoorbeeld gekeken of er een klankbordgroep kan worden opgericht. Inwoners die hun e-mailadres hebben achtergelaten, kregen een e-mail naar aanleiding van het bezoek. Daarin zijn ook de uitkomsten meegenomen van de raadsvergadering over dit onderwerp, die op 30 mei werd gehouden.

De gemeente vindt het een goed idee om een klankbordgroep op te richten en onderzoekt hoe dat gerealiseerd kan worden.

U kunt uw vragen per e-mail stellen aan de gemeente.